Museum Klooster Ter Apel presenteert de tentoonstelling ‘De heksen van de Ruiten Aa’. Het is een gruwelijk verhaal over 23 mensen, meest vrouwen, die tussen 1587 en 1597 berecht en schuldig worden bevonden aan hekserij. Ze vinden de dood op de brandstapel op de Geselberg bij Wedde.
Dit verhaal vindt zoveel weerklank bij bezoekers van het museum dat de tentoonstelling met twee maanden wordt verlengd tot en met 5 november 2023. Rol van de geestelijkheid De tentoonstelling bestaat uit historische objecten en documenten, en een deel met beelden van kunstenares Ludmilla van der Spoel, die elke aangeklaagde ‘heks’ een gezicht heeft gegeven. Veel bezoekers blijven hier hangen. Er wordt gecontempleerd, gemediteerd bijna. Sommige bezoekers hebben een bijzondere band met de slachtoffers. ‘Ik stam af van een van de vermoorde vrouwen’, zegt een dame uit Deventer. ‘Ik stam trouwens ook af van Johannes Emmen, de laatste abt van het Klooster, die bij een rechtszaak heeft gezeten’. Het is voor haar daarmee een persoonlijk verhaal geworden. En het stipt ook de rol van de geestelijkheid aan in de heksenprocessen. Want hoewel de kanunniken in het Klooster geen actieve rol in de heksenjachten lijken te hebben gespeeld, was de geestelijkheid als geheel medeverantwoordelijk.
Het boek ‘De heksenhamer’ uit 1485, door twee monniken geschreven, beschrijft hoe verderfelijk heksen zijn, hoe belangrijk het is dat ze worden uitgeroeid en hoe je ze kunt herkennen. Het boek ademt grote vrouwenhaat en het wordt door bezoekers met belangstelling en afkeer bekeken. Niet vergeten ‘Adembenemend’ zegt een bezoeker, woorden gevend aan de beklemming van de heksenvervolgingen en tegelijk aan de schoonheid van de beelden van kunstenares Van der Spoel. ‘Deze slachtoffers verdienen het om stuk voor stuk geëerd en niet vergeten te worden’.
Aan de bezoekers zal het niet liggen, sommigen komen al voor de vierde keer om de verhalen op zich in te laten werken. Intense reacties Directeur Marjan Brouwer van Museum Klooster ter Apel vindt deze reacties waardevol. ‘Je maakt zelden mee dat bezoekers zo intens reageren op een tentoonstelling. Dat heeft ons doen besluiten de tentoonstelling te verlengen.
De beelden van Ludmilla van der Spoel zijn zo krachtig, de wereld moet er nog wat langer naar kunnen kijken’. Welk verhaal maakt op haar de meeste indruk? ‘Dat is eigenlijk meer een feit dan een verhaal’, zegt ze. Want blijkbaar waren vrouwen, en in mindere mate ook mannen, vogelvrij als het ging om dit soort beschuldigingen. De beschuldiging van je buren betekende je doodvonnis. Jezelf verdedigen was niet mogelijk. Die macht van het gezag waartegen je weerloos bent en die jou als burger kan vermorzelen, maakt op mij grote indruk.’
De tentoonstelling wordt verlengd tot en met 5 november 2023. Voor meer informatie: kloosterterapel.nl/heksen
Foto's van de beelden: Ludmilla van der Spoel / ludmillavanderspoel.com
Overige foto's: Klooster Ter Apel / kloosterterapel.nl
Reactie plaatsen
Reacties